Kielczanie uczcili 85. rocznicę Zbrodni Katyńskiej

W niedzielę 13 kwietnia w Dniu Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej przedstawiciele władz miasta, regionu i Instytutu Pamięci Narodowej oraz mieszkańcy Kielc uczcili pamięć 22 tys. obywateli polskich, zamordowanych 85 lat temu przez sowieckie NKWD, składając wiązanki oraz zapalając znicze przed Pomnikiem Katyńskim na Cmentarzu Partyzanckim, oraz przed Pomnikiem Sybiraków na Cmentarzu Starym.

Z okazji przypadającej w tym roku 85. rocznicy Zbrodni Katyńskiej, Sejm ustanowił 2025 Rokiem Polskich Bohaterów z Katynia, Charkowa, Miednoje, czy Bykowni.

W ramach wydarzeń upamiętniających rocznicę w Kielcach odbędzie się projekcja filmu „Katyń” w reż. Andrzeja Wajdy. (Inauguracja X Przeglądu Filmów Fabularnych „Historia w filmie”, Kino Fenomen WDK, wtorek 22 kwietnia, godz. 18.00) oraz rozmowa z dr. hab. Witoldem Wasilewskim na temat kształtowania się pamięci o Zbrodni Katyńskiej (Centrum Edukacyjne IPN „Przystanek Historia” w Kielcach, środa 23 kwietnia, godz. 17.00). 

Wiosną 1940 r. radzieckie NKWD zamordowało prawie 22 tys. obywateli polskich. Wśród nich znalazło się 14,5 tys. jeńców wojennych - oficerów służby czynnej i rezerwy, policjantów, funkcjonariuszy straży granicznej, KOP oraz straży więziennej - z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz 7,3 tys. więźniów ze wschodniej części Polski. Prawie 3,5 tys. polskich więźniów zostało aresztowanych i zamordowanych przez NKWD na terenie obecnej Ukrainy.

Jeńców z obozu kozielskiego rozstrzelano w Katyniu, który stał się symbolem zbrodni. Jeńcy ze Starobielska ponieśli śmierć w Charkowie, a z Ostaszkowa - w Kalininie (ob. Twer). Ciała zamordowanych w Kalininie przewożono następnie do Miednoje i złożono w masowych grobach. Egzekucje więźniów przeprowadzano także w więzieniach NKWD w Mińsku, Kijowie, Charkowie, Chersoniu oraz innych miejscach na terenie ZSRR. Liczba wszystkich ofiar do dziś nie została ustalona.

13 kwietnia 1943 roku Niemcy podali informację o odkryciu w lesie katyńskim masowych grobów. Rząd RP na uchodźstwie zwrócił się do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża z prośbą o wyjaśnienie sprawy. Na początku 1944 r. do Katynia przysłano komisję z udziałem lekarzy sądowych. Przewodniczył jej Nikołaj Burdenko, naczelny lekarz Armii Czerwonej. Sporządzony przez komisję raport całą winę za zamordowanie polskich jeńców w Katyniu przypisał Niemcom. Do grobów podrzucono „dowody”, które miały świadczyć, że egzekucje nastąpiły jesienią 1941 r., czyli w czasie, gdy na terenach tych znajdowali się Niemcy.

Pod koniec rządów Michaiła Gorbaczowa do popełnienia zbrodni katyńskiej przyznał się Związek Radziecki. 13 kwietnia 1990 r. w komunikacie agencji TASS oficjalnie potwierdzono, że polscy jeńcy wojenni zostali rozstrzelani wiosną 1940 r. przez NKWD.

W 2000 r. otwarto cmentarze w Charkowie, Katyniu i Miednoje, zaś w 2012 r. – w Bykowni koło Kijowa.

Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej uchwalony został przez Sejm RP w 2007 roku.

Powrót na początek strony