Kielce udostępnią Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska teren przy pomniku Homo Homini. Na nim będą prowadzone analizy, które pomogą w opracowaniu skutecznej metody na pozbycie się rdestowca. Prezydentka Kielc Agata Wojda podpisała w tej sprawie porozumienie o współpracy z Piotrem Otawskim Generalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska.
Rdestowiec japoński Reynoutria japonica jest byliną pochodzącą z Azji Wschodniej, celowo sprowadzoną do Europy w pierwszej połowie XIX w. ze względu na atrakcyjny wygląd i cechy użytkowe. Niestety w naszych warunkach w środowisku przyrodniczym szkodzi rodzimym gatunkom roślin ograniczając im dostęp do światła i uniemożliwiając kiełkowanie. Z czasem, duże i zwarte łany rdestowca zmieniają właściwości fizyczne i chemiczne gleby, wpływają na mikroorganizmy żyjące w glebie, całkowicie wypierają inne rośliny obniżając bioróżnorodność, stanowiąc zagrożenie dla wielu gatunków drobnych zwierząt.
Rdestowiec ma duży potencjał regeneracyjny, nowa roślina może rozwinąć się z fragmentu kłącza o długości 1 cm, o wadze nie przekraczającej 0,7 g, jak też z niewielkiego odcinka pędu zawierającego pojedynczy węzeł, umieszczonego w glebie lub w wodzie. Szybko rosnące kłącza rośliny mogą uszkadzać fundamenty i ściany budynków, nawierzchnie dróg, chodników, parkingów, wały przeciwpowodziowe, mury, nagrobki na cmentarzach.
Z tych powodów rdestowiec japoński (r. ostrokończysty) Reynoutria japonica został określony, jako inwazyjny gatunek obcy stwarzający zagrożenie dla Polski rozprzestrzeniony na szeroką skalę, rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii i listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski, działań zaradczych oraz środków mających na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów (Dz.U. 2022 poz. 2649). Uprawa rdestowca japońskiego jest bezwzględnie zakazana na terenie całego kraju.
Eliminacja rdestowca japońskiego ze środowiska nie jest łatwa ze względu na wyjątkową zdolność do regeneracji tego gatunku. Pozbycie się rdestowca wymaga systematycznych działań prowadzonych przez kilka lat i dużych nakładów finansowych. Nadal trwają badania mające na celu znalezienie skutecznej metody na pozbycie się rdestowca.
Gmina Kielce przyczyni się do tych badań. Udostępni teren, porośnięty rdestowcem, przy pomniku Homo Homini, między ul. Księdza Piotra Ściegiennego, ul. Spokojną i Cmentarzem Nowym w Kielcach, na mocy porozumienia zawartego przez prezydentkę Kielc Agatę Wojdę z Piotrem Otwaskim - Generalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska, w sprawie współpracy w związku z realizacją przez GDOŚ zadania pn. Kompleksowa analiza wybranych metod zwalczania inwazyjnych gatunków barszczy kaukaskich i rdestowców w ramach projektu pn. Wdrażanie planu działań dla priorytetowych dróg przenoszenia inwazyjnych gatunków obcych, współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat Środowisko 2021-2027 (zwanego dalej: „FEnIKS”), Priorytet FENX.01 Wsparcie sektorów energetyka i środowisko z Funduszu Spójności; Działanie FENX.01.05. Ochrona przyrody i rozwój zielonej infrastruktury.
Na terenie Kielc obecność rdestowca japońskiego w środowisku została stwierdzona już w wielu miejscach. Ich lokalizację można zobaczyć na stronie https://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/ po zaznaczeniu w menu po prawej stronie pozycji "inwazyjne gatunki obce" i wybraniu gatunku rdestowiec japoński.
Najprawdopodobniej nie są to wszystkie stanowiska tego gatunku. Zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o gatunkach obcych (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 1589) stwierdzenie obecności w środowisku rdestowca japońskiego należy niezwłocznie zgłosić do właściwego miejscowo urzędu gminy. W zgłoszeniu należy podać:
1) imię i nazwisko albo nazwę oraz adres lub siedzibę, lub adres poczty elektronicznej, lub numer telefonu zgłaszającego;
2) nazwę IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski;
3) liczbę okazów IGO lub określenie zajmowanej przez nie powierzchni, o ile jest to możliwe do ustalenia;
4) miejsce i datę stwierdzenia obecności w środowisku IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski;
5) fotografię potwierdzającą obecność w środowisku IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii albo IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, w przypadku, gdy została wykonana.
Zgłoszenia rdestowców stwierdzonych na terenie Kielc można wysłać e-mailem na adres: sekretariat.gks@um.kielce.pl podając wyżej wskazane informacje.