Kielczanie pamiętają o Stefanie Artwińskim
W tym roku mija 85 lat od tragicznej śmierci Stefana Artwińskiego, prezydenta Kielc zamordowanego przez Niemców podczas II wojny światowej. We wtorek, 29 pażdziernika, na Cmentarzu Partyzanckim odbyły się uroczystości upamiętniające rocznicę. Zorganizowali je wspólnie Miasto Kielce i Fundacja im. Stefana Artwińskiego.
Kielczanie oddali hołd Stefanowi Artwińskiemu, prezydentowi Kielc, który po wybuchu II wojny światowej pozostał na stanowisku i zaangażował się w pomoc mieszkańcom. Był jednym z organizatorów konspiracyjnego „Związku Orła Białego”. Niszczył dokumenty ważne dla okupantów, w związku z czym ocalił życie wielu kielczanom. Za swój opór 27 października został aresztowany przez gestapo. Zginął zamęczony przez okupantów. Jego ciało odnaleziono 2 listopada 1939 roku na Wiśniówce. Jego na wpół konspiracyjny pogrzeb odbył się 10 listopada 1939.
- Prezydent Stefan Artwiński był bardzo ważną postacią, prawdziwym wzorem. Dopiero w wieku 70 lat objął funkcję prezydenta miasta, ale jego dorobek życiowy, zawodowy i społeczny jest niezwykle imponujący. Przede wszystkim w decydującym momencie nie zawahał się, wiedział doskonale, jak należy postąpić – przekonywał Tomasz Porębski, sekretarz Miasta Kielce.
W uroczystości na Cmentarzu Partyzanckim udział wzięli reprezentanci wielu środowisk. Uczniowie, samorządowcy, przedstawiciele służb mundurowych, a także zwykli mieszkańcy Kielc.
- Stefan Artwiński to osoba, której niezwykle bogaty i ciekawy życiorys warto przypominać. Bardzo się cieszę, że 85. rocznica jego śmierci nie przechodzi bez echa. Dziękuję wszystkim, którzy pamiętają o Stefanie Artwińskim – powiedział dr Paweł Wolańczyk z Muzeum Historii Kielc.
Stefan Artwiński urodził się 11 sierpnia 1863 r. we wsi Igołomia k. Miechowa, jako syn zarządcy majątku Tomasza i Marii z domu Piotrowskiej. Uczył się w progimnazjum w Pińczowie oraz gimnazjum w Kielcach. Następnie, po ukończeniu praktyki w aptece w Działoszycach, studiował na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim (1885–1890), gdzie uzyskał dyplom prowizora farmacji. W latach 1892-1896 prowadził własny skład apteczny w Busku, a od 1897 r. w Kielcach. W 1919 r. uzyskał zgodę na otwarcie apteki w mieście, na rogu ulic Sienkiewicza i Dużej.
W czasie I wojny światowej aktywny działacz lewicy niepodległościowej. Jeden z organizatorów Rady Okręgowej Ziemi Kieleckiej, w której pełnił funkcję skarbnika. Działacz Polskiej Organizacji Wojskowej. Od 1917 r. prezes Towarzystwa Strzelecko-Sportowego „Piechur”, gdzie pod przykrywką rozwijania turystyki i kultury fizycznej odbywały się szkolenia wojskowe, oraz lokalnego koła Partii Niezawisłości Narodowej. Radny miejski w latach 1916-1921. Skarbnik w miejskim Komitecie Obrony Państwa w 1920 r.
W dwudziestoleciu międzywojennym działacz licznych stowarzyszeń i organizacji, m.in.: 1920-1923 oraz 1929-1937 prezes okręgu Związku Strzeleckiego, 1933-1936 r. prezes Zarządu Okręgowego Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny, 1932-1939 w zarządzie Okręgu Kieleckiego PCK, wiceprezes Kieleckiego Klubu Sportowego „Strzelec”. Brał również udział w pracach Komitetów Obywatelskich Marszów Szlakiem Kadrówki.
29 września 1934 r. wybrany na stanowisko prezydenta Kielc. Zatwierdzony przez Ministra Spraw Wewnętrznych 9 listopada 1934 r. Uwagę przykładał do rozwoju bazy materialnej szkolnictwa. Za jego kadencji udało się poprawić stan majątkowy miasta. Po wybuchu II wojny światowej pozostał w Kielcach. Współtworzył system obrony miasta i nadal działał na rzecz Kielc i mieszkańców m.in. finansując z kasy miejskiej pomoc zdrowotną i żywnościową.
Odznaczony m.in.: Krzyżem POW (1919), Krzyżem Walecznych (1923), Krzyżem Legionów (1927), Krzyżem Niepodległości (1931), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1933), pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2009).