W piątek 22 stycznia wieczorem, w 158. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego oświetlony zostanie krzyż na Bruszni. Będzie to symboliczne uczczenie uczestników powstania oraz zakończenie realizacji projektu oświetlenia tego miejsca. Iluminacja świetlna sfinansowana została z Budżetu Obywatelskiego.
Ze względu na pandemię na miejscu nie zaplanowano żadnych uroczystości rocznicowych.
Oświetlenie krzyża na Bruszni to cztery lampy ledowe, energooszczędne zamontowane na betonowych słupkach. Projekt zrealizowano w ramach Budżetu Obywatelskiego, głosowało na niego ponad 1200 kielczan. Oświetlenie zostanie włączone na stałe.
Historia Krzyża na Bruszni
• W nocy z 22 na 23 stycznia 1863 roku w tym miejscu odbyło się spotkanie Powstańców Styczniowych planujących atak na miasto.
• W 1916 roku, w 53. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego usypano mały kamienny kopiec i wzniesiono brzozowy krzyż.
• W 1917 roku z inicjatywy I Kieleckiej Drużyny Harcerskiej im. Dionizego Czachowskiego ustawiono duży drewniany krzyż, który przetrwał do 1937 roku. Poświęcił go ks. Dr hm Jan Mauersberg.
• W roku 1937 w 25. rocznicę powstania kieleckiego harcerstwa poświęcono nowy modrzewiowy krzyż o wysokości 24 metrów. Krzyż poświęcił ks. Kapelan ZHP Antoni Źrałek.
• W 1940 roku pod Krzyżem odbyło się pierwsze konspiracyjne spotkanie członków Szarych Szeregów i zlot ZHP Hufca Kielce.
• Z inicjatywy kieleckich harcerzy w 1988 roku postawiono nowy 20 metrowy krzyż wykonany z jodły. Krzyż ten poświęcił ks. biskup Mieczysław Jaworski.
• W 2003 roku z inicjatywy kieleckiego Oddziału Związku Piłsudczyków, pod krzyżem umieszczono kamienną tablicę poświęconą pamięci powstańców z 1863 roku, którą poświęcił ks. Jarosław Majka.
• W lutym 2007 roku wichura powaliła krzyż.
• W 90. rocznicę powstania pierwszego krzyża z inicjatywy miejscowej ludności i harcerzy przy wsparciu władz miasta został postawiony i poświęcony w dniu 15.08.2007 roku 24 metrowy, modrzewiowy krzyż. Poświęcenia dokonał ks. Biskup Kazimierz Gurda. Jednocześnie dokonano remontu bezpośredniego otoczenia monumentu oraz odtworzono koronę cierniową okalającą słupy przy podstawie krzyża. Jedynym zachowanym elementem pochodzącym z 1917 roku jest metalowa korona cierniowa łącząca ramiona krzyża.
• W 100. rocznicę postawienia pierwszego dużego krzyża został postawiony metalowy 28 metrowy krzyż poświęcony przez księży z trzech okolicznych parafii: Białogon, Piekoszowska i Podkarczówka). Na krzyżu została umieszczona, po zabiegach konserwatorskich zabytkowa korona cierniowa, zdjęta z poprzedniego drewnianego krzyża. Budowa krzyża została sfinansowana z Budżetu Obywatelskiego Miasta Kielce.
• W dniu 22.01.2021 roku w 158. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego zostaje uruchomione oświetlenie krzyża, które również jest sfinansowane z Budżetu Obywatelskiego Miasta Kielce.