Upamiętnili obrońców Kielc 1939 roku

Piknik historyczno-militarny, odsłonięcie muralu obrońców Kielc, złożenie kwiatów i zniczy przy tablicach pamiątkowych. Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej 4. Pułku Piechoty Legionów zorganizowało cykl wydarzeń pn.: "Kielce, Stolica Centralnego Okręgu Przemysłowego w optyce obrony miasta 5 września 1939 roku", które przypominały o bohaterach obrony miasta z 1939 roku.

W środę, 6 września na dziedzińcu Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej na Wzgórzu Zamkowym odbył się piknik historyczno-militarny z udziałem służb mundurowych. Swoje stoiska zaprezentowały także instytucje: Archiwum Państwowe w Kielcach, Instytut Pamięci Narodowej delegatura w Kielcach. Podczas pikniku prezentowano repliki broni, odbyły się prelekcje i wystawy popularno-naukowe. Muzeum Historii Kielc przygotowało wystawę plenerową Kielce w czasie okupacji 1939-1945.

W ramach konkursu o Laur Centralnego Okręgu Przemysłowego zaprezentowano historyczne pojazdy pancerne Wojska Polskiego z okresu XX-lecia międzywojennego. W tym roku Laur Centralnego Okręgu Przemysłowego zdobył Arkadiusz Dominiec, właściciel Muzeum Śląskiego Września 1939 w Tychach został wyróżniony za rekonstrukcję samochodu pancernego wz. 34 oraz czołgu TKS – polskiej tankietki z okresu międzywojennego.

- Pojazdy są zgodne z oryginałem, a przede wszystkim warto podkreślić, że tego typu pojazdy brały udział w obronie Kielc we wrześniu 1939 roku. Samochody pancerne wz. 34 wykonały kontratak od strony Karczówki na kolumnę niemiecką. W walkach o miasto wykorzystany był również zaprezentowany tutaj czołg TKS  - powiedział Zbigniew Kowalski – nauczyciel historii w I LO im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, prezes Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej 4 Pułku Piechoty Legionów w Kielcach.

Ponadto w ramach wydarzenia złożono znicze przy tablicy upamiętniającej zamordowanych jeńców przy ul. Zamkowej. Odbyła się również uroczystość  odsłonięcia Muralu Obrońców Kielc 1939, który powstał na przęśle wiaduktu na skrzyżowaniu ulic: Żytniej, Żelaznej, Grunwaldzkiej i Armii Krajowej. Złożono także kwiaty i znicze przy tablicy pamiątkowej na Skwerze Edmunda Niziurskiego. Tablicę poświęcono płk. Wacławowi Wilniewczycowi, dowódcy 74. Górnośląskiego Pułku Piechoty z Lublińca oraz podległym mu żołnierzom i funkcjonariuszom różnych formacji, a także ludności cywilnej i harcerzom, którzy stoczyli przy Kadzielni całodzienny bój o Kielce. 

Więcej o obronie Kielc pod galerią zdjęć.

Walki o Kielce 5-6 września 1939 r. (źródło Muzeum Historii Kielc)

1 i 2 września miasto było bombardowane przez niemieckie samoloty, a już 3 września do miasta dotarła fala uchodźców cywilnych i wycofujących się żołnierzy. 4 września polskie oddziały, których trzon stanowiły 4 Pułk Piechoty Legionów oraz  formowany w Kielcach 154. Pułk Piechoty, zostały wycofane z miasta i zajęły pozycje blokując szosę krakowską w rejonie  Dąbrowy.

5 września przed południem  do miasta próbowały wkroczyć oddziały niemieckiej 2. Dywizji Lekkiej dowodzonej przez gen. Georga Stumma. Płk Wacław Wilniewczyc samorzutnie  sformował oddział z żołnierzy wycofujących się przez Kielce i zorganizował obronę miasta w rejonie Kadzielni. Wsparci przez płk. Glabisza samochodami pancernymi i artylerią stoczyli oni przy Kadzielni całodzienny bój, ponosząc duże straty. Wieczorem obrońcy wycofali się z miasta. Po zajęciu Kielc Niemcy zgrupowali całą posiadaną broń pancerną w północnej części Kielc.

6 września około godziny pierwszej w nocy polska kompania 28. Pułku Piechoty zaatakowała zgrupowanie Wehrmachtu w rejonie Szydłówka, niszcząc wiele pojazdów. Ale już w godzinę później Niemcy rozpoczęli atak na polskie pozycje. Pod Dąbrową natknęli się na zaporę przeciwczołgową i pod ostrzałem artylerii pospiesznie wycofali się. W południe około 20 nieprzyjacielskich czołgów zaatakowało polskie pozycje od północy. W wyniku ostrzału trwającego do wieczora i znaczącej przewagi sprzętowej Niemcy zdołali przejąć kontrolę nad szosą do Warszawy. Część polskich oddziałów wycofała się w rejon Łącznej, ppłk Idzik z częściami 1 i 2 batalionu 154. Pułku Piechoty pozostał w lesie po wschodniej stronie szosy.

7 września na pozostałe pod Dąbrową oddziały polskie Niemcy skierowali silny ogień artylerii, nieco później od strony Zagnańska pojawiły się niemieckie czołgi. Zmusiło to obrońców do wycofania się pod osłoną zmroku. Część oddziałów wycofała się na północ w stronę stolicy, pozostałe przeszły za Wisłę. Miasto zostało ostatecznie zajęte przez Wehrmacht. Niemiecka okupacja Kielc trwała do 15 stycznia 1945 roku.

Powrót na początek strony