7 września 2023 roku w Kielcach odbędą się Wojewódzkie Uroczystości „Pamiętamy o Westerplatczykach”. Rozpocznie je o godzinie 11.00 msza święta w intencji Ojczyzny w Bazylice Katedralnej pod przewodnictwem ks. bp. Mariana Florczyka. Następnie uczestnicy przejdą na plac przed Wojewódzkim Domem Kultury. W ramach uroczystości o godz. 12:30 planowane jest wspólne odśpiewanie hymnu państwowego, Apel Pamięci oraz złożenie kwiatów przed tablicą poświęconą obrońcom Westerplatte.
Tuż po oficjalnej części, w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach odbędzie się pokaz filmu „Ekspertyza. Identyfikacja obrońców Westerplatte” w reżyserii Piotra Litki. Tematem filmu są nieznane do tej pory opinii publicznej kulisy ekspertyz wykonanych na potrzeby identyfikacji żołnierzy, którzy polegli w obronie Westerplatte w 1939 roku. W filmie przedstawiono także próbę rekonstrukcji wydarzeń, które doprowadziły do ich śmierci. Pokaz zostanie poprzedzony wykładem Jakuba Mularczyka z Referatu Edukacji Narodowej kieleckiej Delegatury IPN pod hasłem „Losy obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej z Kielecczyzny”.
Uroczystości organizuje Społeczny Komitet „Pamiętamy o Westerplatczykach”, który powstał w 2021 r. z inicjatywy ks. bp. Mariana Florczyka. W jego skład wchodzą: Andrzej Bętkowski - Marszałek Województwa Świętokrzyskiego, Renata Janik - Wicemarszałek Województwa Świętokrzyskiego, Rafał Nowak - Wicewojewoda Świętokrzyski, Bożena Szczypiór - Pierwszy Zastępca Prezydenta Kielc, dr Dorota Koczwańska-Kalita oraz dr Robert Piwko - Naczelnik Delegatury IPN w Kielcach, płk Sławomir Machniewicz - Dowódca 10 Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej, Kazimierz Mądzik - Świętokrzyski Kurator Oświaty, Magdalena Fogiel-Litwinek - Zastępca Wojewódzkiego Komendanta Świętokrzyskiej Wojewódzkiej Komendy Ochotniczych Hufców Pracy w Kielcach. Od 2022r. partnerami wydarzenia są: płk Adam Włoczewski - Komendant Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych w Kielcach, nadinsp. dr Jarosław Kaleta - Komendant Wojewódzki Policji w Kielcach.
W latach 1926-1939 na terenie Westerplatte funkcjonowała Wojkowa Składnica Tranzytowa. W dniu 17 marca 1939 r. wyjechała na placówkę Westerplatte pierwsza zmiana żołnierzy 4 Pułku Piechoty Legionów z Kielc. Zmiana składająca się z dwóch podoficerów i 68 szeregowych pod dowództwem porucznika Leona Pająka skierowana została do Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Pluton wartowniczy Westerplatte to w 1/3 załoga z 2 Dywizji Piechoty Legionów w Kielcach, która na Westerplatte przybyła w okresie od 17 marca do 15 kwietnia 1939 r. Było to 81 osób z czego 77 ma związek z naszym regionem. We wrześniu 1939 r. załogę na Westerplatte stanowiło 182 żołnierzy w tym 5 oficerów i 1 lekarz.
1 września o godz. 4.45 salwa dział przybyłego do Gdańska z rzekomo pokojową wizytą niemieckiego pancernika „Schleswig-Holstein” rozpoczęła szturm piechoty na polską placówkę na Westerplatte. Przez 7 dni załoga pod dowództwem mjr Henryka Sucharskiego i jego zastępcy kpt Franciszka Dąbrowskiego odpierała liczne ataki od strony nasady półwyspu, bombardowana z powietrza, ostrzeliwana przez niemieckie działa i moździerze. 7 września wobec zdecydowanej przewagi nieprzyjaciela i wyczerpania załogi major Henryk Sucharski podjął decyzję o kapitulacji. W czasie tych walk poległo co najmniej 15-20 polskich żołnierzy, wielu było rannych. Straty niemieckie to około 300 zabitych i 700-1000 rannych. Po kapitulacji polscy żołnierze trafili do niemieckich obozów jenieckich, gdzie przebywali do 1945 r. m.in. Henryk Sucharski, Franciszek Dąbrowski, Leon Pająk.
źródło: IPN