Teren badań

Kielce są największym miastem pn. Małopolski i jednocześnie stolicą województwa świętokrzyskiego. Zamieszkuje je 210 tys. mieszkańców, powierzchnia miasta wynosi 109,45 km2. Położone są w Centralnej Polsce na 20° 38' długości geograficznej wschodniej i 50° 53' szerokości geograficznej północnej.

Miasto usytuowane jest na obszarze Wyżyny Środkowomałopolskiej w granicach mezoregionu Gór Świętokrzyskich, na zachodnim krańcu Doliny Kielecko-Łagowskiej. Od północy otoczone jest zalesionymi Wzgórzami Tumlińskimi, od północnego-wschodu Pasmem Masłowskim, od południowego-wschodu Pasmem Dymińskim, od południa Pasmem Posłowickim, zaś od południowego-zachodu Pasmem Zgórskim.

W granicach miasta znajdują się: Pasmo Kadzielniańskie, pokryte lasami bukowo - jodłowymi Pasmo Dymińsko-Posłowickie, oraz zachodnia część Grzbietu Szydłówkowskiego.

Miasto charakteryzuje się znacznymi różnicami poziomów: od 260 m n.p.m. w dolinie rzeki Silnicy do 406 m n.p.m. na Górze Telegraf leżącej w paśmie Dymińskim.

Kielce są położone w północnej części zlewni Nidy, w zlewni prawobrzeżnych dopływów Czarnej Nidy: Bobrzy, Lubrzanki, Chodczy.

Lewobrzeżnymi dopływami Bobrzy przepływającymi przez teren Kielc są Sufraganiec z Sufragańczykiem i Silnica. Główną rzeką przepływającą przez Kielce jest Silnica. Ma ona charakter rzeki podgórskiej Wypływa z południowych stoków Pasma Masłowskiego, na wys. 360 m n.p.m., przepływa z północy na południe przez środek miasta i uchodzi do Bobrzy na terenie osiedla Białogon, na wys. 238 m n.p.m. Na długości 8,3 km biegu rzeki, na wysokości osiedla Szydłówek wybudowany został sztuczny zbiornik - Zalew Kielecki. Poniżej zalewu Silnica płynie w sztucznie uregulowanym korycie. Na terenie mista długość Silnicy wynosi 17,0 km.

Bobrza płynie z północy na południe, na znacznym odcinku stanowiąc zachodnią granicę miasta. Na terenie miasta długość Bobrzy wynosi 16 km. W rejonie osiedli Pietraszki i Białogon uchodzą do niej główne lewobrzeżne dopływy: Sufraganiec i Silnica.

Sufraganiec wypływa ze stoku Góry Krzemionki na wys. 350 m n.p.m., a uchodzi do Bobrzy w rejonie osiedla Pietraszki, na wys. 239 m n.p.m. Płynie wzdłuż północno-zachodnich obrzeży miasta, na wysokości Niewachlowa i Czarnowa. Długość Sufragańca na terenie miasta wynosi 14,0 km.

Pozostałe rzeki płynące w granicach administracyjnych miasta, to: Lubrzanka mająca swe źródła w okolicach Barczy na wys. 360 m n.p. (9,5 km w granicach miasta) i Chodcza wypływająca z południowych stoków Gór Posłowickich.

Zbiorniki wodne w Kielcach to: Zalew Kielecki na Silnicy, Staw w Parku Miejskim na Silnicy, osadniki elektrociepłowni Kielce. Dodatkowo, na terenie kamieniołomów Wietrznia, Biesak-Bialogon i okresowo Kadzielnia i Ślichowice znajdują się oczka wodne. Do 1993 roku na Bobrzy istniał Zalew Białogoński, został on zniszczony przez wody powodziowe.

Ogólna powierzchnia lasów w granicach administracyjnych miasta wynosi 2470 ha. Składają się na nią lasy państwowe (1721 ha - 70 %), lasy niepaństwowe (267 ha - 10 %), lasy komunalne (91 ha - 3 %), lasy Skarbu Państwa (271 ha - 10 %), lasy wspólnot gruntowych (120 ha - 5 %). Większość lasów charakteryzuje się siedliskami średniożyznymi i bardzo żyznymi. Głównymi komponentem drzewostanów tych siedlisk jest sosna z domieszką dębu i świerka oraz jodła z domieszką buka, modrzewia i świerka.

W granicach administracyjnych Kielc znajdują się dwa fragmenty Chęcińsko - Kieleckiego Parku Krajobrazowego o łącznej powierzchni 2000 ha. Jest to część enklawy Parku "Karczówka - Szczukowskie Górki" - 450 ha, i tereny dzielnicy Zalesie Pierwsze oraz część Parku obejmująca silnie zalesione Pasma Posłowickie i Dymińskie z Górą Telegraf (1480 ha). Wszystkie lasy w obrębie miasta są lasami chronionymi.

System przyrodniczy miasta ma układ pierścieniowo-pasmowy, przy czy układ zieleni miejskiej charakteryzuje się strukturą pasmowo-klinową.

Na układ pierścieniowo-pasmowy składają się: pierścień otaczających miasto terenów otwartych w postaci zieleni wysokiej i korytarze ekologiczne, będące dolinami rzek łączącymi duże obszary terenów zielonych z zielenią wewnątrzosiedlową oraz terenami zieleni miejskiej. Elementami łączącymi pierścienie i pasma są zbiorowiska zieleni pól i łąk.

Na pierścień otaczających miasto terenów otwartych składa się:

Pasma omawianego układu tworzą korytarze ekologiczne dolin rzek:

  • Bobrzy z Sufragańcem,
  • Silnicy na odcinku górnym i dolnym,
  • Lubrzanki.

W pasma otaczających miasto terenów otwartych i korytarze ekologiczne, będące dolinami rzek, wchodzą obszary terenów zielonych z zielenią wysoką, zielenią wewnątrzosiedlową oraz terenami zieleni miejskiej.

Sposób użytkowania gruntów w granicach miasta:

  • Grunty orne - 27, 22 %
  • Sady - 0,68 %
  • Łąki - 5,77 %
  • Pastwiska - 3,48 %
  • Lasy - 20,12 %
  • Grunty rolne zabudowane - 3,61 %
  • Wody (płynące i stojące) - 0,61 %
  • Drogi - 6,91 %
  • Tereny kolejowe - 1,81 %
  • Tereny zabudowane - 21,82 %
  • Nieużytki - 0,77 %
  • Tereny różne - 7,22 %

Zieleń miejską budują:

  • parki miejskie,
  • parki osiedlowe,
  • zielone skwery,
  • zazielenione ciągi przyuliczne,
  • tereny ogródków działkowych,
  • zieleń cmentarna,
  • system terenów rekreacyjnych wzdłuż Silnicy
  • tereny niezagospodarowane stanowiące tzw. zieleń nieurządzoną
  • zieleń towarzysząca zabudowie jednorodzinnej i wielorodzinnej

W Kielcach zieleń miejska zajmuje ok. 1190 ha (zieleń uliczna - 135 ha, parki i skwery - 158 ha, tereny rekreacyjne - 83 ha, ogrody działkowe - 420 ha, tereny administrowane przez spółdzielnie mieszkaniowe - 388 ha). Na terenie Kielc znajduje się pięć rezerwatów przyrody: Ślichowice, Kadzielnia, Wietrznia, Biesak (przyroda nieożywiona) oraz Karczówka - rezerwat krajobrazowy. Przy północnej granicy Kielc znajduje się rezerwat częściowy - Sufraganiec. 95 pomników przyrody.

Na obszarze dolin rzek Silnicy, Sufragańca i niewielkiego fragmentu Bobrzy w granicach miasta i strefy podmiejskiej Kielc - stwierdzono występowanie 939 gatunków roślin naczyniowych.

W górnym odcinku Silnicy, od źródeł do zalewu na Szydłówku wykształcają się różnorodne zbiorowiska leśne, torfowiskowe i wilgotnych łąk, w odcinku dolnym od zalewu do ujścia do Bobrzy - lasy lęgowe, niskie grądy i fragmenty olsów.

Miasto znajduje się w wyżynnym regionie klimatycznym, śląsko - małopolskim, Krainie Gór Świętokrzyskich.

Warunki topoklimatyczne Kielc:

  • średnia roczna temperatura powietrza: 7,0° C
  • najcieplejszy miesiąc lipiec - śr. temp. 17°C
  • najzimniejszy miesiąc styczeń - śr. temp. -5,2° C
  • okres wegetacji 265 dni
  • wilgotność względna powietrza 80 %
  • wysokość opadów 724 mm
  • najwięcej w lipcu 96 mm
  • najmniej w październiku - 34 mm
  • pokrywa śnieżna zalega przez 86 dni.

 

Powrót na początek strony