Rozbudowa infrastruktury edukacyjnej na terenach przyrodniczo cennych administrowanych przez Geopark Kielce

1. Okres realizacji projektu: 2016 r. ÷ 2019 r.
Umowa na dofinansowanie projektu została podpisana dn. 14.03.2018 r.

2. Finansowanie:
Całkowita wartość inwestycji wynosi 13,94 mln zł, w tym dofinansowanie w wysokości 11,82 mln zł ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020 (w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych), Osi priorytetowej 6 Rozwój miast, Działanie 6.3 Ochrona i wykorzystanie obszarów cennych przyrodniczo – ZIT KOF.

3. Krótki opis projektu:
Obszary przyrodniczo cenne administrowane przez Geopark Kielce stanowią obecnie ważne obiekty turystyczne ściągające rokrocznie łącznie kilkaset tysięcy odwiedzających. Dwa kluczowe obiekty (rezerwaty) przyrodnicze generujące największych ruch turystyczny: Kadzielnia i Wietrznia są najbardziej narażone na niekontrolowaną presję odwiedzających na miejsca występowania chronionych gatunków roślin i zwierząt. Obecnie istniejąca infrastruktura na terenie i w sąsiedztwie w/w rezerwatów tylko częściowo spełnia powyższe założenia. Z tego powodu głównym założeniem realizacji zadań inwestycyjnych w ramach projektu jest kanalizacja ruchu turystycznego na obszarach przyrodniczo cennych w celu ograniczenia negatywnego oddziaływania turystyki na przyrodę nieożywioną i ożywioną rezerwatów. Dodatkowe założenie stanowi budowa ścieżek edukacyjnych, pełniących funkcję dydaktyczną zgodną z zadaniami ochronnymi rezerwatów Wietrznia i Kadzielnia. Projekt podzielony jest na dwa kluczowe zadania inwestycyjne:

Zadanie 1: Ochrona i wykorzystanie zasobów przyrodniczych Rezerwatu i Parku Kadzielnia

Opracowana dokumentacja projektowa dotyczy szczegółowego przebiegu trasy oraz kompleksowej infrastruktury z nią związanej, służącej celom edukacyjno-turystycznym. Najważniejsze aspekty uwzględnione w założeniach projektowych stanowią: połączenie kładką ciągów komunikacyjnych zlokalizowanych we wschodniej i zachodniej części dawnego wyrobiska oraz uzupełnienie ciągów komunikacyjnych infrastrukturą służącą odpowiedniemu zabezpieczeniu i podniesieniu atrakcyjności zwiedzania (m.in. zabezpieczenie ścieżki i skarp wyrobiska). Rozwiązanie te w znaczący sposób poprawią komunikację turystyczną na Kadzielni, umożliwiając turystom okrążenie Skałki Geologów i podziwianie rezerwatu ze wszystkich stron. W założeniu projektu ma ono mieć korzystny wpływ na zmniejszenie niekontrolowanej presji turystycznej na sam rezerwat, który podlegając ochronie prawnej i nie mając wytyczonych i oznakowanych tras turystycznych, nie jest oficjalnie udostępniony dla ruchu turystycznego.
Zaprojektowanie i ustawienie tablic edukacyjnych pozwoli z kolei na właściwe wyeksponowanie i interpretację walorów naukowo-dydaktycznych Kadzielni. Z uwagi na zróżnicowane elementy środowiska abiotycznego (profil skał dewońskich z licznymi zjawiskami geologicznymi) i biotycznego (stanowiska cennych i rzadki gatunków roślinności wapieniolubnej) oraz aspekty kulturowe (historia eksploatacji i wykorzystania skał wapiennych oraz zagospodarowania wyrobiska) projektowana ścieżka będzie miała szeroki zakres tematyczny. Umożliwia to późniejsze wykorzystanie powstałej infrastruktury w nowej odmianie turystyki zrównoważonej ukierunkowanej na poznawanie lokalnego dziedzictwa geologicznego i kulturowego, czyli tzw. geoturystyce.

Zadanie 2: Ochrona i wykorzystanie zasobów przyrodniczych Rezerwatu Wietrznia wraz z doposażeniem Centrum Geoedukacji

Zadanie podzielone jest na trzy działania, z czego jedno odnosi się do budowy ścieżki edukacyjnej we wschodniej części Rezerwatu Wietrznia, a dwa zadania dotyczą doposażenia Centrum Geoedukacji i koncentrują się na projekcie i budowie Geologicznego Ogrodu Doświadczeń oraz modernizacji ekspozycji stałej w Centrum Geoedukacji.
Planowane prace projektowe „Geologicznego Ogrodu Doświadczeń” zawierają rozwiązania aranżacyjne, techniczne i merytoryczne w zakresie infrastruktury edukacyjnej, która ma powstać na przedłużeniu zadaszenia Centrum Geoedukacji, stanowiąc element uzupełniający istniejącą ścieżkę edukacyjną wiodącą z obiektu do kamieniołomu Międzygórz Wschodni, znajdującego się — podobnie jak Centrum Geoedukacji — w obrębie Rezerwatu Wietrznia. W ramach projektu przewidziano szereg stanowisk edukacyjnych związanych z zagadnieniami geologicznymi (m.in. puzzle geologiczne, stanowisko symulujące wykopaliska paleontologiczne, zegar czasu itp.), które poprzez zabawę będą dostarczały odwiedzającym wiedzy geologicznej.
Ponadto opracowany został Program funkcjonalno-użytkowy dot. budowy infrastruktury edukacyjnej we wschodniej części Rezerwatu Wietrznia (wyrobisko Międzygórz Wschodni). Opracowanie zawiera wytyczne odnośnie przebiegu trasy, lokalizacji najważniejszych elementów edukacyjnych, jak również rozwiązań technicznych w zakresie poszczególnych elementów infrastruktury.
Trwają także prace nad dokumentacją projektową dot. modernizacji ekspozycji stałej w Centrum Geoedukacji; projekt przewiduje nową aranżację scenograficzną ekspozycji wraz z przebudową kina-kapsuły 5D i wyprodukowaniem nowego filmu 3D, który będzie w niej prezentowany.